Kako je nekad Hipokrat opisivao spoljašnje faktore koji utiču na zdravstveno stanje bolesnika, tako i iz starih naučnih zapisa su i Rimljani bili poznavaoci medicine koji su vodili računa o klimatskim faktorima koji su nepovoljno uticali na zdravlje ljudi (npr. jakih vjetrova) i na taj način su nastojali da očuvaju okolinu od drugih spoljašnjih faktora (zagađenje vode). Današnja savremena medicina opisuje kako endogene (unutrašnje), tako i egzogene (spoljašnje) faktore koji mogu uticati na ljudski organizam – objašnjava dr Abedin Adžović. Prema njegovim riječima ljudski organizam kao dio prirode prati spoljašnje uticaje i adekvatno reaguje, što se manifestuje pojavom različitih tegoba. S obzirom na to da pacijenti individualno doživljavaju vremenske promjene pojava simptoma nije ista. Najčešće se pacijenti javljaju zdravstvenoj ustanovi prije svega zbog opšte slabosti, praćene reumatskim tegobama (bolovi u mišićima, kostobolja), pa sve do nekih otežavajućih zdravstvenih simptoma naročito kod osoba sa kardiovaskularnim, hronično-nezaraznim i respiratornim oboljenjima. O tome kako meteoropatija utiče na ljudski organizam, simptomima i posledicama dr Abedin Adžović, specijalista opšte medicine u Domu zdravlja Podgorica, govori za „Dan”.
Kako savremena medicina definiše meteoropatiju i koji su simptomi koji ukazuju na promjenu zdravlja kod ljudi?
– Meteoropatija se može definisati kao bolest loših vremenskih prilika odnosno zdravstvenih simptoma i reakcija koje se manifestuju kada dođe do promjena jednog ili više meteoropatskih faktora. S obzirom na klimatske faktore u svijetu učestalije su i atmosferske promjene kao što su: temperatura, vlažnost vazduha, vjetar, atmosferski pritisak, a mogu slobodno reći i zagađenje vazduha, zbog savremene urbanizacije koja utiče na zdravlje ljudi. Simptomi koji najčešće ukazuju na promjenu zdravlja kod ljudi ne moraju biti kod svakog pojedinca isti. Mogu se javiti fizički simptomi u koje spadaju mučnina, glavobolja, bolovi u zglobovima i mišićima, bolovi u predjelu povreda tipa rana ili operacija. Takođe mogu biti problemi psihološke prirode koje uključuju nervozu, lošu koncentraciju, razdražljivost i pojavu srčanih tegoba u vidu lupanja srca, oscilacija krvnog pritiska, zbog čega se populacija javlja zdravstvenoj ustanovi radi adekvatne medicinske njege i pomoći.
Na nas najviše utiču: vlažnost vazduha, promjene vazdušnog pritiska, promjene temperature vazduha, svjetlost. Tamo gdje su ovakve promjene češće, ima više osoba koje pate od ovog sindroma. Kako oni pojedinačno mogu uticati na zdravlje čovjeka?
– Smjena vremenskih prilika kao što su nagle promjene temperature, velika vlažnost vazduha, nepovoljno se odražavaju na mnoge ljude, prvenstveno na hronične bolesnike. Vlažnost vazduha prvenstveno smeta osobama sa respiratornim problemima, asmatičarima, što dovodi do otežanog disanja, gušenja, čestih upala bronhija i pluća.
Promjene vazdušnog pritiska utiču na osobe sa srčanim problemima i kod njih su prisutni ubrzani rad srca, aritmija, nizak ili visok krvni pritisak. Promjene temperature vazduha takođe mogu uticati kao što sam rekao kod osoba sa respiratornim problemima i kardiovaskularnim smetnjama.Svjetlost takođe ima negativan uticaj kao egzogeni faktor kod osoba koje imaju učestale glavobolje(migrene).
Da li duge i jake glavobolje mogu biti uzrokovane promjenom vremena? Mogu li se prevenirati i kako?
– Glavobolja spada među najučestalije simptome na koji se pacijenti žale i javljaju izabranim ljekarima. U zavisnosti od tipa glavobolje, među kojima je da kažem najučestalija migrena, mogu se prevenirati uz adekvatnu terapiju. Takođe se mogu prevenirati i uz savjete kojih bi svaki pojedinac trebao da se pridržava usled pojave učestalih tegoba izbjegavajući svjetlost i spoljašnje faktore (zvučne vibracije).
Humana biometeorologija je dio biometeorologije koji se bavi izučavanjem uticaja vremena i klime na život i zdravlje čovjeka. Da li biometeorološka prognoza služi da unaprijedi život čovjeka i da poboljša njegov osjećaj zdravlja i raspoloženja i izliječi od meteoropatije?
– Kako svremeni tokovi iz svijeta nauke idu unapređivanjem razvoja tako i biometeorološka prognoza umnogome služi da unaprijedi život čovjeka i da poboljša sam njegov osjećaj zdravlja i raspoloženja, a samim tim da ublaži negativan uticaj vremenskih prilika na zdravlje, a može biti i jedan od načina za postavljanje diferencijalne dijagnoze.Međutim, kada je riječ o meteoropatiji u suštini je uzrokovana načinom života, dakle nedovoljna fizička aktivnost i boravak na svježem vazduhu, može da smanji otpornost našeg organizma i samim tim pacijenti postaju osjetljivi na sve promjene pa čak i na ove vremenske.
Mogu li se simptomi meteoropatije javiti u zavisnosti od starosti i pola? Koja populacija je najpodložnija zdravstvenim tegobama usled vremenskih promjena?
– Simptomi meteoropatije se mogu javiti kod svih osoba, oba pola, prvenstveno kod starijih i hroničnih bolesnika. U većini slučajeva najizraženija je kod ženskog pola, srednjih godina, usled hormonskih promjena koje utiču na njihovo zdravstveno stanje. Međutim, nagle vremenske promjene mogu uticati na organizam pacijenta usled pojave visoke koncentracije pozitivnih jona u vazduhu, što se najviše održava kod težih hroničnih i srčanih pacijenata.
Kako ublažiti negativne posledice vremena?
– Istakao bih da mi zdravstveni radnici edukacijom, kao i savjetima pacijentima možemo na neki način da ublažimo negativne posledice vremena na zdravlje. Preduslov za dobro zdravlje kao i ublažavanje uticaja vremenskih prilika na zdravlje populacije preporučio bih pridržavanje zdravih stilova života što bi značilo: pravilna ishrana bogata vitaminima, redovna fizička aktivnost, dovoljno sna, unos dovoljnih količina tečnosti, izbjegavanje alkoholnih i gaziranih pića kao i duvanskih preparata. Potrebno je pridržavati se redovno propisane terapije naročito kod hroničnih i srčanih bolesnika, ne praviti velike razlike u temperaturi, ukoliko je moguće najbolje se držati sobne temperature na 20 stepeni celzijusovih.
Na kraju, moram reći, da meteoropatija može imati uticaj na naše opšte zdravstveno stanje, ali mi ne možemo uticati na faktore koji do nje dovode.
D.Lj.

---

Visok pritisak može biti koban
Vazdušni pritisak i njegove promjene najviše utiču na osobe koje boluju od srčanih oboljenja i krvnog pritiska. Koji su to najčešći simptomi koji se prepoznaju kod pacijenata sa visokim, a koji sa niskim krvnim pritiskom?
– Kao što je već poznato i opisano u doba starih Egipćana i Rimljana od davnina da spoljašnji faktori itekako utiču na promjene u organizmu, a prije svega tiče se pacijenata sa hronično nezaraznim bolestima (pacijenti sa promjenama krvnog pritiska), a može uticati i na srčane bolesnike.Visok krvni pritisak kod pacijenata se manifestuje glavoboljom, zujanjem u ušima, krvarenjem iz nosa, crvenilom jagodica, uznemirenošću. Takođe povišen krvni pritisak može dovesti i do težih srčanih komplikacija (infarkt) i moždanih komplikacija (moždani izliv) koji se mogu završiti kobnim ishodom. Pacijenti sa niskim krvnim pritiskom osjećaju opštu slabost, nestabilnost, vrtoglavicu, malaksalost, gastroenterološke probleme (nagon za povraćanjem), poremećaj vida.Ovakva akutna stanja se mogu vrlo brzo stabilizovati uz adekvatnu medicinsku terapiju, njegu i edukacionim savjetima.



”Meteoropatija može imati uticaj na naše opšte zdravstveno stanje, ali mi ne možemo uticati na faktore koji do nje dovode, ali zato se možemo potruditi da utičemo na sebe